Tarih: 26.12.2023 09:59

'Onikiler'in toplandığı ev tehdit altında

Facebook Twitter Linked-in

Yazdığı kitaplarla 'Milli Mücadele' yıllarına ışık tutan Av.Müslüm Akalın, Kaleboynu Mahallesinde bulunan Güllü Osman Efendi Evinin koruma altına alınması için yetkililere sosyal medya aracılığıyla çağrı yaptı. 

 

Urfa’nın düşman işgalinden kurtuluşunda 12’ler olarak bilinen Müdafaayı Hukuk Cemiyeti’nin ilk toplantısını yaptığı Güllü Osman Efendi’nin evinde yaptığına dikkat çeken Akalın, ''Bitişiğindeki binanın yıkılması bu binayı etkileyebilir. Yetkililerin bu önemli mekân için çok özel gayret göstermesi gerekir.'' uyarısında bulundu. 

 

Güllü Osman Efendi Evi (1870-1942): Evi Müdafaayı Hukuk Cemiyeti'nin ilk toplantısına sahne olmuş, örgütlenme ve iaşede önemli hizmetler burada gerçekleştirilmişti. 

 

 

Tarih 24 Mart 1919

 

Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 7. maddesinde yer alan “Müttefikler, güvenliklerini tehdit edecek bir durum ortaya çıktığında herhangi bir stratejik noktayı işgal hakkına haiz olacaklardır.” hükmü, Urfa’yı işgale gerekçe yapılarak Urfa İngilizler tarafından işgal edildi.

 

Bir İngiliz yarbayı, iki subay ve bir zırhlı otomobille geldikleri Urfa’da İngiliz Kumandan, ziyaret ettiği Mutasarrıf Nusret Bey’e: “Galip bir hükümetin askeri neden karşılanmıyor?” Diye sorduğunda ondan: “Haksız yere memleketi işgal eden bir kuvveti karşılamaya çıkmak bir Türk mutasarrıfına yakışmaz. Bir misafir gibi gelseydiniz, sizi ta Birecik’te karşılardım,” cevabını alıyordu. Sonrasında İngilizler Urfa’yı kuşatarak oradaki bazı aşiretleri silahlandırıp birbiriyle çatıştırma ve kıydırma yöntemini benimsediler. Bu alanda kısmen de başarılı oldular. Ancak sonradan; İngilizlerle Fransızlar kendi aralarında yaptıkları anlaşma gereği, Urfa bölgesi Fransızlara bırakılıyordu.

 

Böylece İngilizler ’den sonra 30 Ekim 1919 tarihinde Fransızlar Urfa’yı işgal ettiler. Öteden beri Urfa’da yaşayan yerli Ermenilerle iş birliği yaparak çirkin emellerini gerçekleştirmeye başladılar. Ama Urfalılar Fransızların bu çirkin saldırılarına ve işgallerine sesiz kalmayıp şanlı direnişi başlatmak için hemen gizlice teşkilatlanmaya başladılar. Bu işi canı gönülden başlatan kişi ise Urfa Mutasarrıf Nusret Bey’di.

 

Ne var ki, İngiliz işgal kuvvetleri komutanı ile ilk günden sürtüşmede olan Mutasarrıf Nusret Bey’in, “tehcir suçlusu” olduğu suçlaması gerekçesiyle tevkif edip, İstanbul’a gönderir. Ne yazık ki, Nemrut Mustafa başkalığındaki Harp Divanı İngilizler ’in baskısı sonucu onu idama mahkûm edip, şehit ettiler.

 

Bu ve benzeri tutuklamalar üzerine Urfalı vatanseverler Hacı Mustafa Efendi ile birlikte on iki kişiden oluşan gizli bir Müdafaa-yı Hukuk cemiyeti oluşturulur. 4/5 Eylül gecesi kurulan bu gizli teşekkül, ilk toplantısını Kaleboynu Mahallesi’ndeki Güllü Osman Efendi’nin evinde yaparlar. Bu on iki kişi Kur’ân-ı Kerim’e el basarak, millî gayenin gerçekleştirilmesi için şimdilik gizlice Jandarma Tabur Kumandanı Ali Rıza Bey’in idaresinde çalışacaklarına yemin ederler. Bu toplantı sonrasında cemiyetin kuruluşunun Sivas’ta bulunan Mustafa Kemal Paşa’ya da bildirilmesi karar altına alınır. Güllü Osman Efendi’nin evindeki toplantıya katılarak, gizlice Urfa Müdafaa-yı Hukuk Cemiyeti’ni kuran ve “On ikiler” diye adlandırılan kişiler şu isimlerden oluşuyor:

 

“Meclis-i İdâre eski azalarından Belediye Reisi Hacı Kâmilzâde Hacı Mustafa Efendi. Barutçuzâde Hacı İmam Efendi. Eşraftan Tüccâr Hacı Kâmilzâde Hacı Mustafa Reşid Efendi. Mollazâde Mahmud Efendi. Polis Komiserliğinden Mustafi Arabikâtibizâde Şakir Efendi. Güllüzâde Osman Efendi. Esnaftan Şellizâde Ali Ağa. Tüccârdan Nebozâde Hacı İmam Efendi. Eşraftan Hacı Bedirağazâde Halil Ağa. Jandarma Tabur mülhakı İzmirli Adil Hulusi Efendi. Takım kumandanlarından Mülazım-ı Evvel Hüseyin Pertev Efendi. Jandarma Çavuşu Sofi oğlu Hacı Mustafa Çavuş.”

 


 




Orjinal Habere Git
— HABER SONU —