Urfa'nın şehir hafızasını korumak açısından eski sokak cadde ve meydan isimlerinin korunması son derece önemli. Bunun üzerinde hassasiyetle duran isimlerden biri de Sanat Tarihçisi Cihat Kürkçüoğlu..
Kürkçüoğlu, geçen hafta 'Böyle bir hikaye ancak Aziz Nesin kitaplarında olur' başlığı altında köprübaşı'nı Akçakale yoluna bağlayan Malik Çapar Caddesinin nasıl Melik Cabbar Caddesi olduğunu sosyal medya hesabında anlatmış, yetkililere sorumluluklarını hatırlatmıştı. Çağrı adresini buldu ve söz konusu caddeye eski ismi iade edildi.
İşte Kürkçoğlu'nun o yazısı ve sonrasında yaşananlar:
''MALİK ÇAPAR, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden 1954-1955 öğretim yılında mezun olmuş. Bir süre Fransa’da kaldıktan sonra 1962 yılında Türkiye’ye dönmüş ve mesleğine devam etmiş.
Mimarlık Dergisi’nde yazılar yazmış, girmiş olduğu şehircilik yarışmalarında mansiyonlar ve satınalma ödülleri kazanmış.
1973 yılı Nisan ayında Urfa Belediye Başkanı merhum Mustafa Kılıç döneminde Urfa İmar Planını hazırlamak üzere Urfa’ya davet edilmiş. Bir ay Urfa’da kalıp gerekli inceleme ve araştırmaları yaptıktan sonra Ankara’ya dönmüş. 1975 yılına kadar iki yıl çalışarak 1.Etap Nazım İmar Planı ve 1/1000 Uygulama Planı’nı hazırlamış.
Bu arada Urfa Belediye Başkanı merhum Kadri Barut olmuş.
Plan Belediye Meclisinden uygun görüşle İmar İskân Bakanlığı’na sunulmuş ve 1977 yılında Bakanlıkça onaylanmış.
1979 yılına Belediye Başkanı merhum Feridun Yazar döneminde İmar Planı tadilatı için tekrar Urfa’ya gelmiş. Planında kentin tarihi sur içini koruması nedeniyle şehri dondurduğu tepkisi ile karşılaşmış ve yeni bir plan hazırlaması istenilmiş.
Bu sırada 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi olunca yeni plan hazırlanması gerçekleşmemiş.
12 Eylül yönetiminin 1981 yılında Vali Yardımcılığından Belediye Başkanlığına getirdiği Alaeddin Turhan zamanında Köprübaşı’ndan başlayıp Kamberiye Mahallesi’nden geçerek Akçakale yoluna ulaşan cadde açılıyor ve bu caddeye Belediye Meclisi tarafından MALİK ÇAPAR CADDESİ adı veriliyor.
Yıllar geçiyor. 2000’li yıllara gelindiğinde cadde ve sokak tabelalarının yenilenmesi sırasında MALİK CABBAR CADDESİ tabelası dikkatlerini çekiyor. Bizde arşivcilik olmadığı ve dolaysıyla şehrin hafızası kaydedilmediği için bu adamın kim olduğu tartışmaları başlıyor.
Olsa olsa bu adam Urfa’yı fetheden sahabelerden biridir ve adı da MALİK ÇAPAR değil MELİK CABBAR olmalıdır diye birileri akıl veriyor. Böylece caddenin yeni tabelası uydurma bir isim olan MELİK CABBAR CADDESİ olarak değiştiriliyor.
Şimdi yapacak bir şey var. O da, bu uydurma isim yerine caddenin eski adına kavuşturulması.
*
ŞEHRİN HAFIZASINI KORUYALIM
Bu paylaşımdan sonra Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi’nden konu ile ilgilenen yetkililer aradılar ve bu hatanın derhal düzeltileceğini belirttiler.
Ayrıca Belediye olarak Urfa Suriçi’nde numaralara dönüştürülen sokak isimlerini ele aldıklarını, hazırlanan sokak levhalarına numara ile birlikte eski isimlerinin de yazılacağını ifade ettiler. Bu konuda Haciban Sokak ile ilgili hazırlanmış levha örneğini bana gönderme zahmetinde bulundular.
Yıllardır Av.Müslüm Akalın, Sabri Dişli ve birçok değerli dostla birlikte dile getirdiğimiz, ancak bir türlü anlatamadığımız bu konunun Büyükşehir Belediyemiz tarafından ele alınmasından mutlu olduk.
Sokak isimleri bir şehrin tarihten gelen hafızasıdır.
Rastgeldi Sokağı’nın ismini siler, yerine bir numara yazarsanız o sokakta oturan ve 11 Nisan Kurtuluş Savaşı’nda şehit olan, naaşı sokağın başına getirildiğinde vasiyeti gereğince ailesi tarafından zılgıtlarla karşılanan Hacı Ahmet Rastgeldi’nin adını ve bu olayı tarihten silmiş olursunuz.
Haciban Sokağı’nın adını siler yerine 1344. Sokak yazarsanız Urfa şehir tarihinde yeri olan bir ailenin adını yok etmiş olursunuz.
Vali Fuat Bey Caddesi’nin adını siler ve yerine Yeni Yol yazarsanız Urfa’da bu caddeyi açan Fuat Bey’in adını tarihten silmiş olursunuz.
Yıllardır Topçu Meydanı olarak bilinen meydanın adını Rabia Meydanı’na dönüştürürseniz yine şehrin hafızasını yok etmiş olursunuz.''